Beeldschermwerk

Algemene informatie

Werken aan een beeldscherm kan leiden tot gezondheidsklachten, zoals rug-, arm,- nek- en schouderklachten (complaints of the arm, neck and/or shoulder: CANS, voorheen RSI genoemd). Een slechte werkhouding kan het gevolg zijn van een slecht ingestelde beeldschermwerkplek. Maar niet alleen de werkhouding van werknemers is belangrijk. Ook de manier van werken, aantal uur beeldschermwerk per dag, werkplekinrichting, individuele belastbaarheid en werkdruk zijn van belang om gezondheidsklachten zo veel mogelijk te reduceren.

Kortweg gaat het bij het voorkomen van gezondheidsklachten om drie hoofdzaken:

1. organisatie van het beeldschermwerk;
2. inrichting van de beeldschermwerkplek;
3. opstelling van het beeldscherm.

Hiernaast zijn andere factoren op de werkplek van belang, zoals hinderlijk geluid, verlichting en het binnenklimaat. Deze factoren komen aan de orde bij de thema’s ‘geluid’ en inrichtingseisen schoolgebouw en de onderdelen verlichting en binnenklimaat.

Volgens de wet is er sprake van beeldschermwerk als u meer dan twee uur per dag aan een beeldscherm werkt.
Op veel werkplekken wordt gebruikgemaakt van een laptop. Ook hier geldt: als u langer dan twee uur per dag met een laptop werkt is er sprake van beeldschermwerk. Dan gelden dezelfde regels als bij beeldschermwerk en dient u aanvullend te kunnen beschikken over een laptopstandaard, los toetsenbord en muis.

Normen en wetgeving

Als aanvulling op de Europese normen kan in Nederland gebruik worden gemaakt van de Nederlandse Praktijkrichtlijn NPR 1813 – Ergonomie – Richtlijn voor kantoormeubelen en hun toepassing bij de inrichting van administratieve ruimten en kantoren.

Voor beeldschermwerk zonder gezondheidsklachten gelden de onderstaande normen en wetgeving:

• Als onderdeel of actiepunt van de risico inventarisatie en -evaluatie (RI&E) wordt een nadere inventarisatie naar beeldschermwerk uitgevoerd.
• Bij meer dan twee uur beeldschermwerk per dag gelden de volgende normen (zie ook instelling beeldscherm werk):
  • een maximale werktijd aan het beeldscherm van vijf tot zes uur per dag;
  • na maximaal twee uur werken minimaal tien minuten ander werk of rust;
  • voldoende afwisseling en moeilijkheidsgraad, autonomie en contactmogelijkheden in het werk;
  • beeldschermwerkers krijgen periodiek voorlichting over het instellen van hun werkplek en hun werkgedrag;
  • stoel en bureau voldoen aan de normen NEN-EN 1335 – Kantoorstoelen, NEN-EN 527-1 – Kantoormeubelen, werktafels en bureaus, en NPR 1813 . Dit betekent dat het meubilair aan een twee eisen moet voldoen
  • het beeldscherm is kantelbaar, zodat de instelling van een individuele kijkhoek van ca. 15° mogelijk is;
  • het beeldscherm is in hoogte verstelbaar, zodat een kijkhoek tussen 0 en 35° mogelijk is.

• Voor software geldt dat deze:
  • geschikt is voor het werk, dus niet te ingewikkeld is, maar ook genoeg mogelijkheden heeft;
  • is aangepast aan het kennisniveau van de gebruiker;
  • gebruikersvriendelijk is.

• Als bij administratief beeldschermwerk met documenten wordt gewerkt, kan een documenthouder wenselijk zijn. De documenthouder dient te voldoen aan NPR 1813.
• Als de werksituatie een voetensteun vereist, zorgt de werkgever daarvoor.
• De kijkrichting naar het beeldscherm is bij voorkeur evenwijdig aan de ramen, om te grote contrasten met buitenlicht of spiegeling van buitenlicht in het scherm te voorkomen.
• Hinderlijke reflectie in het beeldscherm van bijvoorbeeld lampen mogen niet voorkomen.
• Een beeldschermwerkplek omvat ten minste zes m2 nettovloeroppervlak.
• Werknemers die langer dan twee uur per dag met een laptop werken, hebben een los toetsenbord, losse muis en een laptopstandaard ter beschikking, die zij ook gebruiken.
• De eisen voor de beeldschermwerkplek gelden ook voor thuiswerkplekken als de werknemer meer dan gemiddeld twee uur per dag thuis werkt.
• Werknemers die langer dan twee uur per dag beeldschermwerk verrichten, krijgen periodiek gelegenheid om een oogonderzoek te ondergaan. Als daaruit blijkt dat een correctie noodzakelijk is, stelt de werkgever een beeldschermbril beschikbaar.

Maatregelen

Maatregel 1: Beeldschermwerk

Voor beeldschermwerk zonder gezondheidsklachten gelden de onderstaande maatregelen.

• Bij werkplekken waar langer dan twee uur per dag beeldschermwerk wordt uitgevoerd, wordt geïnventariseerd of ze aan de hierboven genoemde normen voldoen.
• Binnen de instelling is een beleid voor beeldschermwerk vastgelegd.
• In het beleid liggen afspraken vast over de uitvoering van:
  • preventieve beeldschermwerkplekonderzoeken;
  • beeldschermwerkplekonderzoeken bij klachten over CANS.
• Medewerkers die beeldschermwerk uitvoeren, krijgen periodiek voorlichting over werkplekinrichting, opstelling van beeldschermen en organisatie van het werk.
• Medewerkers die langer dan twee uur per dag beeldschermwerk verrichten, krijgen periodiek gelegenheid om een oogonderzoek te ondergaan. Als daaruit blijkt dat een beeldschermbril nodig is, stelt de werkgever deze beschikbaar.
• Het kan wenselijk zijn om intern medewerkers op te leiden tot ergo coaches, die kunnen worden ingeschakeld bij werkplekonderzoeken, vragen en klachten.